Wegen, verkeersmaatregelen, openbare verlichting, riolering en water

• Onderhouden en verbeteren van de infrastructuur op een efficiënte, planmatige, klimaatbestendige en duurzame wijze;
• Zorg dragen voor een doelmatige afvoer van afvalwater, hemelwater en grondwater;
• Waarborgen en waar nodig verbeteren van de verkeersveiligheid, leefbaarheid, bereikbaarheid en verkeersafwikkeling, waarbij actieve en duurzame mobiliteit wordt gestimuleerd en gefaciliteerd.

Actualisatie Wegenplan
De gemeente Amstelveen beheert ruim 5,3 miljoen m² aan wegen, fietspaden, trottoirs en verhardingen. Goed beheer van deze openbare ruimte is essentieel voor veiligheid, gezondheid en economische vitaliteit. Het Wegenplan is opgesteld om te voldoen aan wettelijke vereisten (BBV) en biedt inzicht in de structurele budgetbehoefte om het gemeentelijk wegennet veilig en toegankelijk te houden.

Huidige uitdagingen en strategische keuzes
Het wegbeheer staat onder druk door meerdere opgaven:

• Klimaatadaptatie (bijv. boomwortelopdruk en veendijken),
• Ouderdom van wijken uit de jaren ’80 en ’90,
• Stijgende kosten in de GWW-sector (grond-, weg- en waterbouw),
• Veranderend verkeerskundig gebruik.

Hierdoor is het noodzakelijk om strategische keuzes te maken en onderhoudsmaatregelen te prioriteren. Groot onderhoud en investeringsopgave Inspectiegegevens tonen aan dat met name twee onderdelen extra aandacht vragen:

1. Elementenverhardingen in woonwijken – met focus op buurten als Middenhoven, Waardhuizen, Groenelaan en Bankras-Kostverloren. Hierbij wordt uitgegaan van een levenscyclus van 60 jaar en wordt één buurt per anderhalf jaar grootschalig herstraat.
2. Hoofdinfrastructuur (asfaltwegen) – voor 24 locaties zijn ingrijpende reconstructies voorzien, waarvan 17 buiten het reguliere onderhoudsbudget vallen.

Om deze onderhoudsopgave te realiseren is extra financiering onontkoombaar. Dat betreft zowel het grootschalig herstraten van woonwijken als de reconstructies van hoofdwegen. Dankzij een bestaande buffer in de reserve wegen kan het programma nu al starten, maar op termijn is opschaling van het structurele budget onvermijdelijk. Hiervoor is een groeipad ontwikkeld.

Voor omvangrijke reconstructieprojecten – zoals de Beneluxbaan, Van der Hooplaan en Keizer Karelweg – wordt de financieringssystematiek toegepast met incidentele budgetten. In plaats van geleidelijk sparen binnen de reserve wegen, worden voortaan incidentele budgetten per project aangevraagd. Dit verlaagt de jaarlijkse dotaties aan de reserve en maakt flexibeler plannen mogelijk.

Er is een investeringsschema opgesteld op basis van geplande uitvoeringsjaren. Dit wordt jaarlijks herzien binnen het Meerjarenprojectenplan (MPP) Buitenruimte, wat ruimte biedt voor bijsturing.

De actualisatie van het Wegenplan met een voorstel voor verhoging van de budgetten is gelijktijdig met het MPP en PN 2026 ter besluitvorming aan de raad aangeboden.

Wegen/Verkeer
De wegen worden onderhouden vanuit een maatregelpakket dat op basis van het Wegenplan en weginspecties is opgesteld. Er ligt een ambitieus vierjarenprogramma aan reconstructies en onderhoud voor. Dit programma is uitgewerkt in het Meerjarenprojectenplan (MPP) Buitenruimte 2025-2028.

Er is een integrale Mobiliteitsvisie Amstelveen vastgesteld, die voor de lange termijn het beleid rond bereikbaarheid gaat bepalen en van invloed zal zijn op de projecten voor de komende jaren. In deze visie wordt nadrukkelijk gekeken naar de koppeling tussen bereikbaarheid en ruimtelijke ontwikkelingen (zoals woningbouw en werklocaties) en naar technologische ontwikkelingen. Daarnaast heeft de fiets een nadrukkelijke rol gekregen in de mobiliteitsvisie.
Op dit moment en ook in de komende jaren worden er allerlei grote infrastructurele projecten in en rond Amstelveen uitgevoerd. Al deze werkzaamheden hebben invloed op de bereikbaarheid en moeten dus goed op elkaar worden afgestemd. Bereikbaarheidsregie, ook op regionaal niveau, is hierbij dus van groot belang.

De maatregelen en projecten die via het MPP Buitenruimte geprogrammeerd worden, sluiten aan bij de doelstellingen uit onder andere het Wegenplan, de Mobiliteitsvisie, het Beleidsplan Klimaatadaptatie en het Gemeentelijk Rioleringsplan.

Enkele projecten die komend jaar uitgevoerd gaan worden zijn:

• Het verbeteren van de kwaliteit van hoofdfietsroutes; hiervoor is meerjarig extra budget beschikbaar gesteld;
• Vervanging van de wegen, groenstructuur en fietspaden op een deel van de Bovenkerkerweg;
• Start van de herinrichting van de Groenelaan, waarbij diverse kruispunten worden heringericht en de fietsstroken worden vervangen door vrij liggende fietspaden;
• Vervangen van diverse verkeersregelinstallaties en enkele fietsbruggen;
• Vernieuwen van diverse wandelpaden;
• Afronding, voortzetting en start van de reconstructie van diverse buurten, waarbij de riolering en de verharding vervangen worden en de openbare ruimte opnieuw wordt ingericht. Enkele buurten die aangepakt worden zijn de Vliegeniersbuurt, Wolfert van Borsselenweg en omgeving, Selderust-noord en omgeving en Bovenkerkerkade-oost. Hier worden concrete klimaatadaptieve maatregelen uitgevoerd om een zo klimaat robuust mogelijke inrichting te krijgen. Dit houdt onder meer in dat de bestaande gemengde riolering vervangen wordt door een gescheiden riolering. Daarnaast worden verschillende waterbergende en waterpasserende materialen toegepast om potentiële wateroverlast te verminderen. Bovendien wordt de effectiviteit van de diverse klimaatadaptieve elementen na uitvoering onafhankelijk gemonitord. Ook wordt mogelijke hittestress tegengegaan door de aanleg van groen, zoveel als de wijkstructuur toelaat.

De uitkomsten van de weginspecties laten zien dat er met name schadebeelden te zien zijn op locaties bij fiets- en voetpaden in relatie met (grotere) bomen. Er is dan bijvoorbeeld sprake van wortelopdruk. Ook ontstaan op diverse locaties verzakkingen, wanneer bomen grondwater onttrekken aan de grond. Uitgangspunt is dat de gemeente de verharding veilig stelt en toegankelijk houdt voor alle gebruikers maar ook de waardevolle bomen in onze groene gemeente wil behouden. Probleemlocaties zijn in kaart gebracht. Er wordt op gestructureerde wijze gezocht naar maatwerkoplossingen per locatie.

De situatie op de grondstoffen-, aannemers- en personeelsmarkt en de nijpende situatie bij Liander blijven zorgwekkend. De prijzen voor materialen, energie en arbeid zijn flink gestegen, er ligt veel werk en er is weinig gekwalificeerd personeel te vinden. Dat zorgt voor een spanningsveld tussen ambitie/werkvoorraad enerzijds en mogelijkheden om deze waar te maken anderzijds. Daarbij is het zoeken naar combinatiewerken ook lastiger geworden, omdat partijen bij combinatiewerk afhankelijk zijn van elkaar maar de planningen niet altijd meer goed op elkaar af te stemmen zijn. Op voorhand is niet te voorspellen hoe deze situatie zich zal ontwikkelen en binnen welke projecten de genoemde risicofactoren tot uitdrukking komen in budgetoverschrijdingen of optreden van vertragingen.

Klimaatadaptatie
De gemeente Amstelveen heeft een beleidsplan klimaatadaptatie opgesteld met beleid tot 2050. Uitvoering van dit beleid komt terug in de diverse projecten en campagnes die in 2025 en verder worden uitgevoerd. Voor wat betreft initiatieven met betrekking tot particulieren zijn de campagne 'Groen moet je doen', de regeling Groen op gebouwen en de tegeltaxiservice tijdens het NK-tegelwippen het vermelden waard.

Riolering en water
Via het Gemeentelijk Rioleringsplan 2021-2026 (GRP) is bepaald hoeveel er de komende jaren geïnvesteerd moet worden in vervanging en verbetering van de riolering. Ook wordt gewerkt aan het opstellen van een nieuw ontwerp voor het totale rioleringsstelsel (nieuwe basisrioleringsplannen), op grond waarvan prioriteiten kunnen worden bepaald voor het oplossen van knelpunten en het verbeteren van systemen. De grondwaterzorg als onderdeel van een klimaatadaptieve inrichting wordt onder meer ingevuld met de uitwerking van een gemeentebreed grondwaterrekenmodel, waarmee het grondwatergedrag in de gemeente kan worden voorspeld en op basis waarvan maatregelen kunnen worden ontwikkeld om grondwateroverlast en grondwateronderlast beter te beheersen.

Vervangen van verouderde rioleringen, het oplossen van knelpunten en het nemen van de maatregelen worden verwerkt in het Meerjarenprojectenplan Buitenruimte en worden gefinancierd vanuit de rioolheffing. Een van de belangrijkste klimaatadaptieve maatregelen op het gebied van riolering is het scheiden van vuilwater- en hemelwaterafvoer, het zogenaamde afkoppelen. Dit blijft een van de belangrijkste rioleringsactiviteiten. Het beleid hiervoor staat in het al genoemde beleidsplan klimaatadaptatie. Verder zijn enkele transportriolen in Amstelveen aan grondige renovatie toe. Dit gebeurt door middel van relining.

In 2024 is een evaluatie van het GRP doorgevoerd. Uit de evaluatie blijkt dat de volgende doelstellingen zijn gehaald: actualisatie gegevensbeheer, kosteneffectieve inzet van middelen (assetmanagement) en monitoring van het grondwaternetwerk. De egalisatiereserve afbouwen door middel van een herziene meerjarenprogrammering is een verbeterpunt. Om de meerjarenprogrammering voor rioolprojecten te herzien wordt in 2026 een nieuw GRP opgesteld.